Jak taktownie składać kondolencje?

Odejście bliskiej osoby to jedna z najtrudniejszych sytuacji w życiu każdego z nas. To także trudna sytuacja dla osób, które są obok i nie wiedzą, jak pomóc. Jak taktownie wyrazić współczucie jednocześnie nie mówiąc czegoś, co sprawi dodatkowy ból? Spróbujmy postawić się w sytuacji osoby w żałobie i pomyślmy, co byśmy sami chcieli usłyszeć.

Rodzaj kondolencji, jakie powinniśmy składać, zależy od okoliczności: kim był zmarły, jak blisko była spokrewniona osoba, do której mówimy, co nas łączyło ze zmarłym, a także region i kultura, w jakiej żyjemy.

Kondolencje można składać pisemnie (w formie listu lub publikacji w prasie) lub słownie w bezpośrednim kontakcie. Ten drugi rodzaj dotyczy głównie znajomych i rodziny, z którymi często się spotykamy lub momentu zaraz po pogrzebie. Jeśli dobrze znamy osobę pogrążoną w żałobie, wypada ją uściskać. Jeśli nie jesteśmy pewni, czy nam wypada, podanie dłoni będzie dobrym wyjściem z sytuacji. Nie składajmy kondolencji jednak zbyt długo. Nie wspominajmy też o bolesnych rzeczach, na przykład ciężkiej chorobie zmarłego. W ten sposób możemy sprawić przedłużanie rozpaczy osoby będącej w żałobie. Starajmy się też nie pocieszać ani dawać rad – to nie ten moment. Nie mówmy zbyt głośno. Okażmy empatię.

Pamiętajmy, że okazanie szacunku najbliższym zmarłego to także odpowiedni elegancki strój w ciemnych kolorach oraz ozdobna wiązanka lub bukiet kwiatów.

Słowa kondolencji

Jakich słów użyć, składając kondolencje? Bliskie osoby często padają sobie w ramiona, nieraz nawet nic nie mówiąc. Niektórzy mówią coś spontanicznie. Słowa kondolencji lepiej jest jednak przemyśleć wcześniej, żeby w emocjach nie powiedzieć czegoś, czego będziemy później żałować. Jeśli naprawdę nie mamy pewności, co nam wypada, lepiej użyć któregoś ze sprawdzonych zwrotów. Nie będą one zbyt osobiste ani w żaden sposób nieodpowiednie. Najbardziej popularne to: „Proszę przyjąć moje kondolencje z powodu śmierci…” lub krócej: „moje kondolencje”, „wyrazy współczucia” lub podobne. Może się zdarzyć, że osoba pogrążona w żałobie będzie chciała coś powiedzieć o zmarłym. Starajmy się jej wysłuchać. Można dodać kilka słów „Tak, był wspaniałym człowiekiem…”, jeśli rzeczywiście dobrze znaliśmy zmarłego, a nasze słowa są szczere. Nie przedłużajmy jednak momentu składania kondolencji. Niektórzy ludzie w ogóle nie życzą sobie kondolencji. Tak zdarza się zwykle, gdy śmierć nastąpiła nagle lub w nietypowych okolicznościach. Kondolencje mogłyby w tej sytuacji spotęgować ból. Jeśli wiemy, że rodzina tego nie chce, uszanujmy ich wolę. Czasem lepiej jest pomilczeć niż powiedzieć coś niestosownego.